Wiele dziedzin nauki podejmuje się próby zdefiniowania pojęcia ryzyka, jednak na potrzeby niniejszego artykułu przytoczyć należy przede wszystkim definicję ekonomiczną:
Ryzyko – prawdopodobieństwo, że podmiot gospodarczy poniesie straty w następstwie podjęcia danej decyzji ekonomicznej. Także takie działanie czy przedsięwzięcie, w którym nie wszystkie zmienne są oszacowane lub nie dadzą się oszacować na bazie rachunku prawdopodobieństwa. Ryzyko różni się od niepewności tym, że dotyczy zjawisk powtarzalnych, które można w pewnej mierze skalkulować.
[źródło: Begg D., Fischer S., Dornbusch R., Mikroekonomia, PWE, Warszawa 2003]
Czym jest zarządzanie ryzykiem?
Jak natomiast należy rozumieć pojęcie zarządzania ryzykiem? Jeden z bardziej spójnych dokumentów dotyczących zarządzania ryzykiem tj. norma ISO 31000:2009, opisuje ten proces jako „skoordynowane działania dotyczące kierowania i nadzorowania organizacją
w odniesieniu do ryzyka.”
Ryzykiem można i należy zarządzać w każdym przedsiębiorstwie, min. poprzez jego: identyfikację, analizę, planowanie konkretnych działań prewencyjnych czy monitorowanie przyjętych założeń. Profesjonalny system zarządzania ryzykiem stworzony m.in. w oparciu o wskazaną powyżej normę ISO, jest narzędziem, które pozwoliło wielu firmom na odbudowanie potencjału po poważnych zdarzeniach – dużo łatwiej postępować np. po pożarze magazynu, mając z góry opracowane schematy działania krok po kroku. Jest to jednak dokument, którego przygotowanie wymaga odpowiednich zasobów w firmie – głównie czasowych (oddelegowanie pracowników do przygotowania dokumentacji) i finansowych (zwyczajowo to kwota kilkudziesięciu tysięcy złotych na przygotowanie planu przez ekspertów).
Wydaje się, że absolutnym minimum, które warto zrobić w każdej firmie, jest prosty plan zarządzania ryzykiem, który można przygotować wspólnie z księgową, BHP-owcem i brokerem ubezpieczeniowym. Poniżej przykładowy, uniwersalny plan, który można dopasować do większości podmiotów na rynku:
| FIRMA PRODUKCYJNA OPAKOWANIX & BRANDING SP. Z O.O. SP.K. | |||
| ROZPOZNANE RYZYKA KLUCZOWE DLA PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI | POTENCJALNE SCENARIUSZE | ANALIZA WPŁYWU REALIZACJI DANEGO RYZYKA NA DZIAŁALNOŚĆ FIRMY | PLANOWANE / PODJĘTE DZIAŁANIA PREWENCYJNE |
| RYZYKO POLITYCZNE | szybkie wprowadzanie ustaw, brak dotacji dla prywatnych firm, zmiany podatkowe | przeciętny | stała obsługa firmy przez doradcę podatkowego, ubezpieczenie osób decyzyjnych (polisa D&O) |
| RYZYKO RYNKOWE | nasilenie agresywnej, dumpingowej konkurencji, spadek popytu | bardzo duży | zatrudnienie profesjonalnych handlowców, marketing internetowy, optymalizacja kosztów produkcji, ubezpieczenie OC prowadzonej działalności, ubezpieczenie osób decyzyjnych |
| RYZYKO FINANSOWE | podwyżka stóp procentowych, bankructwa kontrahentów, zaostrzenie wymogów dotyczących kredytów | duży | negocjacje długoterminowych umów z bankami z możliwością renegocjacji, ubezpieczenie należności handlowych |
| RYZYKO OPERACYJNE | szybkie technologiczne zmiany na rynku | duży | optymalizacja procesów produkcyjnych zgodnie z KAIZEN |
| RYZYKO KONTRAKTOWE | spadek liczby zamówień na rynku, brak finansowych możliwości startowania w przetargach | bardzo duży | zatrudnienie profesjonalnych handlowców, negocjacje długoterminowych umów na gwarancje ubezpieczeniowe |
| RYZYKO REPUTACJI | konieczność wycofania wadliwego produktu z marketów, masowe zatrucia | bardzo duży | ciągłe doskonalenie procesów w firmie zgodnie z normami ISO, ubezpieczenie OC prowadzonej działalności, ubezpieczenie osób decyzyjnych, ubezpieczenie kosztów wycofania produktu z rynku |
| RYZYKO DOTYCZĄCE MAJĄTKU | pożar, zalanie, powódź, uszkodzenie kluczowych maszyn | bardzo duży | stała obsługa firmy przez BHP-owca, przestrzeganie norm i przepisów prawnych, ubezpieczenie mienia firmy, ubezpieczenie utraconego zysku po szkodzie |
| RYZYKO DOTYCZĄCE ZASOBÓW LUDZKICH | wypadek przy pracy, grupowe zwolnienia, brak odpowiednich fachowców na rynku pracy | bardzo duży | ciągłe prowadzenie rekrutacji, korzystanie z usług agencji pracy tymczasowej, ubezpieczenie OC prowadzonej działalności, ubezpieczenie osób decyzyjnych |
| RYZYKO DOTYCZĄCE ODPOWIEDZIALNOŚCI CYWILNEJ | wadliwe produkty i odpady oddziaływujące na pracowników oraz klientów | bardzo duży | stała obsługa firmy przez BHP-owca, przestrzeganie norm i przepisów prawnych, ubezpieczenie OC prowadzonej działalności, ubezpieczenie od szkód środowiskowych |
Powyższa tabela pokazuje jak dużą rolę w zarządzaniu ryzykiem w każdej firmie mogą odegrać ubezpieczenia. Dopasowany i kompleksowy program ubezpieczenia pozwala bowiem na transfer wielu ryzyk z firmy na ubezpieczyciela, co widać na przykładzie fikcyjnej firmy OPAKOWANIX & BRANDING SP. Z O.O. SP.K.
Podsumowując – dobrą praktyką jest konstrukcja kompleksowego programu ubezpieczenia danej firmy opartego nie tylko o wymogi kontrahentów, z którymi ta firma współpracuje,
ale przede wszystkim ukierunkowanego na przetransferowanie na wybranego ubezpieczyciela jak największej ilości ryzyk, w założonym przez firmę budżecie.
Szukasz doświadczonego i polecanego brokera ubezpieczeniowego?
Szukasz dobrego ubezpieczenia firmy?
Napisz do nas!
