Ubezpieczenie członków zarządu (tzw. D&O) zapewnia ochronę prywatnego majątku osobom zarządzającym spółkami, fundacjami i instytucjami, poprzez gwarancję sfinansowania kosztów obrony i odszkodowań za działania zawodowe tychże osób.
Ubezpieczenie to należy wyraźnie oddzielić od ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej firmy – ubezpieczenie D&O zapewnia bowiem ochronę przed roszczeniami skierowanymi do osób (członków zarządu, prokurentów, członków rady nadzorczej, innych osób z kompetencjami decyzyjnymi w przedsiębiorstwie), natomiast ubezpieczenie OC firmy zapewnia ochronę przed roszczeniami skierowanymi do przedsiębiorstwa.
KOGO CHRONI POLISA D&O?
W definicji „osoby ubezpieczonej”, objętej ochroną w ramach polisy D&O, wszystkie towarzystwa ubezpieczeniowe obecne na polskim rynku stosują bardzo szeroki katalog person – poniżej przykładowy wycinek z OWU:
Osoba Ubezpieczona oznacza dowolną osobę fizyczną, która była, jest lub podczas Okresu Ubezpieczenia zostanie:
a) członkiem zarządu, członkiem rady nadzorczej, członkiem rady dyrektorów, członkiem komisji rewizyjnej, członkiem komitetu audytu, likwidatorem powołanym przez organy Spółki lub prokurentem bądź osobą fizyczną zajmującą inne stanowisko, które w myśl mających zastosowanie przepisów prawa obcego państwa jest równorzędne wobec wymienionych wyżej stanowisk lub funkcji;
b) Pracownikiem pełniącym funkcję kierowniczą;
c) Pracownikiem:
któremu w Roszczeniu lub Postępowaniu Urzędowym zarzucono Naruszenie Praw Pracowniczych, lub
wskazanym jako współpozwany, współoskarżony lub strona w ramach Roszczenia lub Postępowania Urzędowego zarzucającego mu współuczestnictwo lub pomocnictwo w popełnieniu Nieprawidłowego Działania wraz z którąkolwiek z osób wskazanych w lit. a);
d) Osobą Odpowiedzialną za Księgi Rachunkowe;
lecz wyłącznie w czasie kiedy i tak długo jak taka Osoba Ubezpieczona działa lub działała dla Spółki i w jej imieniu w charakterze określonym w lit. a)–d).
W praktyce zatem nie jest to ubezpieczenie samych członków zarządu danego podmiotu, ale wszystkich osób decyzyjnych, które pełniły funkcje zarządcze w okresie ubezpieczenia. Co istotne, ubezpieczyciele nie stosują imiennych polis, zapewniając ubezpieczenie wszystkim decydentom, którzy wpasowali swoją rolę w powyższą definicję.
JAKI JEST ZAKRES OCHRONY UBEZPIECZENIA D&O?
Standardowy zakres ubezpieczenia dla członków zarządu (i nie tylko) na polskim rynku obejmuje ochroną ubezpieczeniową m.in.:
- organizację i pokrycie kosztów obrony przed roszczeniem,
- pokrycie kosztów odszkodowania lub zadośćuczynienia w związku z roszczeniem,
- pokrycie roszczenia spółki do decydenta,
- odpowiedzialność decydentów za zaległości publicznoprawne spółki,
- refinansowanie kar administracyjnych nakładanych na decydentów,
- pokrycie kosztów obrony sądowej, stawiennictwa w sądzie, kaucje, gwarancje, poręczenia,
- pokrycie kosztów niezapowiedzianej kontroli,
- pokrycie kosztów odzyskania dobrego imienia,
- pokrycie kosztów wsparcia psychologicznego.
W praktyce spotyka się również możliwość rozszerzenia zakresu ochrony ubezpieczenia nie tylko na osoby, ale również na samą spółkę, szczególnie w momencie, w którym stałaby się ona współpozwaną za działania członków władz lub w przypadku wystąpienia krytycznych dla przyszłości spółki zdarzeń (jak np. śmierć członka zarządu).
CZEGO NIE OBEJMUJE UBEZPIECZENIE D&O?
Ubezpieczenie członków zarządu sp. z o.o. (D&O) nie jest remedium na wszystkie problemy zarówno samych decydentów, jak i spółki. Główną rolą polisy jest ochrona członków władz spółki, więc roszczenia skierowane przeciwko spółce (a nie przeciwko decydentom), będą pokrywane w pierwszej kolejności z ubezpieczenia OC spółki, w drugiej z majątku spółki, a jeśli te nie wystarczą, wsparcie może stanowić polisa D&O.
Polisa nie pokryje roszczeń i spraw, które są już w toku, tym samym wykupywanie polisy, kiedy już spodziewamy się wpłynięcia roszczenia nie ma sensu.
Ubezpieczyć nie można także umyślnego działania członka zarządu (np. na szkodę spółki), jednak dopiero wtedy, kiedy umyślność potwierdzi prawomocnym wyrokiem sąd powszechny. Analogicznie „nieubezpieczalne” jest ryzyko bezpodstawnego wzbogacenia się decydentów.
O ile ubezpieczenie D&O pokryje kary administracyjne nakładane na członków zarządu (np. przez UOKIK, KNF, PIP), o tyle nie pokryje już grzywien, mandatów i kar nakładanych w toku kontroli skarbowych / celno-skarbowych czy postępowania karno-skarbowego w sądzie. Nie mniej to ryzyko jest możliwe do ubezpieczenia w ramach ubezpieczenia ochrony podatkowej tzw. Tax Protect.
ILE KOSZTUJE UBEZPIECZENIE DLA CZŁONKÓW ZARZĄDU?
Składki minimalne za ubezpieczenie D&O zaczynają się już od 2.000 – 4.000 zł rocznie, za wszystkich decydentów w danym podmiocie. Szczegółowa oferta dla danego przedsiębiorstwa jest kalkulowana na podstawie: wyników finansowych za ostatnie lata, ilości członków zarządu, struktury właścicielskiej, branży, w której działa firma, planowanych zmian własnościowych i w gremium decyzyjnym.
Oczywiście przedstawione składki minimalne zapewniają podstawową ochronę członków zarządu (i pozostałych członków władz danego podmiotu), z doświadczenia średnie składki za ubezpieczenie D&O w Polsce to kilkanaście – kilkadziesiąt tysięcy rocznie, zapewniając sumy ubezpieczenia rzędu kilkunastu – kilkudziesięciu milionów złotych.
KONFLIKT WSPÓLNIKÓW, A UBEZPIECZENIE D&O
Jako przykład zastosowania ubezpieczenia D&O możemy przytoczyć prawdziwą historię konfliktu między wspólnikami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Dwóch kolegów kilkanaście lat temu założyło niewielki biznes, który dzisiaj rozrósł się do międzynarodowej skali zasięgu, zapewniając pracę kilkudziesięciu osobom. Jeden z założycieli (wspólnik) od początku piastował funkcję prezesa zarządu, podejmując kluczowe decyzje biznesowe. W ostatnim roku jednak ów CEO zaniedbywał swoje obowiązki, przez swoją opieszałość doprowadzając do milionowych strat w spółce (wysokość strat została potwierdzona przez biegłego sądowego).
Drugi wspólnik, chcąc ratować biznes, wielokrotnie próbował ingerować w decyzje biznesowe prezesa, a kiedy dotarł do ściany i dawni koledzy przestali ze sobą rozmawiać, wystąpił do CEO z oficjalnym roszczeniem w imieniu spółki, o zwrot 8.000.0000 zł z tytułu strat wyrządzonych działaniem decydenta firmie.
Cała sprawa jest w toku, jednak pewnie ciekawi Państwa jak zadziałała dotychczas i jak może zadziałać w przyszłości wykupiona w firmie polisa D&O?
CEO na początku skorzystał z organizacji i pokrycia kosztów obrony przed roszczeniem, broniąc się przed zarzutami. Drugi wspólnik jednak nie odpuścił, angażując w spór własnych prawników oraz biegłych, którzy skierowali sprawę do sądu. Prezes zarządu aktualnie korzysta z kosztów obrony i zabezpieczeń sądowych, starając się odeprzeć zarzuty.
Sprawa potrwa najbliższych kilka lat, pewnie przejdzie przez wszystkie instancje polskich sądów, nie mniej obaj wspólnicy mogą się czuć „wygrani” dzięki wcześniejszej decyzji o wykupieniu ubezpieczenia D&O. CEO dlatego, że może do końca walczyć z zarzutami drugiego wspólnika, a kiedy faktycznie sąd prawomocnie skaże go za działanie na szkodę spółki, ubezpieczyciel zwróci owe miliony za nieprawidłowe działanie decydenta. Drugi wspólnik, który podniósł zarzuty, również ma duże poczucie bezpieczeństwa dzięki owej polisie – owszem, CEO stara się bronić przed zarzutami, co jest zrozumiałe, ale jeśli faktycznie zawinił, ściągnięcie z jego prywatnego majątku milionowego odszkodowania na rzecz spółki byłoby niemożliwe, a z polisy D&O będzie bezproblemowe w przypadku prawomocnego wyroku. Sytuacja win-win.
UBEZPIECZ Z NAMI CZŁONKÓW WŁADZ TWOJEJ SPÓŁKI
Jako doświadczony zespół brokerów jesteśmy w stanie dokładnie przeanalizować sytuację w Twojej spółce, a następnie szczegółowo porównać rynkowe oferty ubezpieczenia D&O tak, aby znaleźć możliwe najszersze pokrycie ochroną ubezpieczeniową, w najniższym możliwym budżecie.
Napisz do nas, a w odpowiedzi odeślemy niezbędną listę dokumentów do przygotowania wiążących ofert dla Twojej firmy.
