OC za Produkt a OC Działalności – Jaka Jest Kluczowa Różnica?

Oba ubezpieczenia dotyczą odpowiedzialności cywilnej przedsiębiorcy wobec osób trzecich, natomiast mają inny zakres:

• OC działalności – obejmuje szkody wyrządzone osobom trzecim w związku z prowadzeniem działalności, może to być np. złamanie nogi na śliskich kafelkach w firmie,
• OC za produkt – dotyczy szkód wyrządzonych przez sam produkt, przykładowo może to być pożar spowodowany przez wadliwą część ładowarki.

Odpowiedzialność cywilna a rękojmia i gwarancja

Ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej chroni przed skutkami szkód spowodowanymi przez wadliwy produkt, a nie za same wady produktu. Natomiast rękojmia oraz gwarancja dotyczą wady samego produktu, dając prawo do naprawy lub wymiany wadliwego produktu.

Jeśli pralka zepsuje się z powodu wadliwej części, a ktoś poślizgnie się na rozlanej z niej wodzie i złamie nogę, ubezpieczenie OC pokryje wyłącznie szkodę osobową (złamaną nogę) – nie odpowie za samą wadliwą pralkę.

Rękojmia i gwarancja są zawsze wyłączone z zakresu ubezpieczenia, podobnie jak wada produktu. Warto doprecyzować, że OC za produkt w polisach dla małych firm jest domyślnie wyłączony i wymaga włączenia odpowiedniej klauzuli, natomiast w zakresie korporacyjnym OC za produkt zazwyczaj wchodzi w skład ochrony podstawowej.

Definicje produktu w polisach OC

Każdy ubezpieczyciel może inaczej definiować swój produkt, nie każdy w za produkt wlicza zwierzęta czy nieruchomości, a w większości za produkt uznawana jest również energia

Przykłady definicji produktu różnych ubezpieczycieli:

• Warta

Produkt – rzecz ruchoma choćby została połączona z inną rzeczą, a także zwierzęta i energia, która w chwili powstania Szkody nie znajdowała się w posiadaniu Ubezpieczonego, jednakże za Produkt nie uważa się nieruchomości.

• Compensa

Produkt – każda rzecz ruchoma, również stanowiąca część składową innej rzeczy ruchomej lub nieruchomości, wyprodukowana przez Ubezpieczonego przedsiębiorcę lub wprowadzona przez niego do obrotu. Za produkt uważa się również energię.

• PZU

Produkt – rzecz ruchoma, choćby została połączona z inną rzeczą (wraz z opakowaniem); za produkt uważa się także zwierzęta i energię; integralną częścią produktu jest jego projekt, w tym także za którego przygotowanie odpowiada ubezpieczony (projektując go na własne potrzeby).

• Hestia

Produkt – rzecz ruchoma wraz z opakowaniem, etykietą, ostrzeżeniami, instrukcjami oraz doradztwem dotyczącym jej zastosowania, montażu lub uruchomienia, wytworzona, przetworzona, sprzedana, dostarczona, dystrybuowana przez ubezpieczonego lub na której ubezpieczony umieścił swoją nazwę, znak towarowy lub innego rodzaju oznaczenie odróżniające, która nie znajduje się w posiadaniu ubezpieczonego. Za produkt uznaje się również zwierzęta podlegające obrotowi oraz energię.

Wycofanie produktu z rynku

Ubezpieczenie wycofania produktu z rynku to jeden z elementów kompleksowej ochrony odpowiedzialności cywilnej za produkt.  Swoim zakresem obejmie zarówno koszty wycofania produktu w wyniku nakazu organu władzy, jak i na decyzję producenta podjętą, by zapobiec szkodom osobowym.

W zakresie polisy product recall znajdzie się m.in. koszt:

• powiadomienia dystrybutorów, konsumentów itd.,
• badań, ekspertyz,
• pracy w godzinach nadliczbowych,
• transportu, magazynowania, sortowania, przepakowania wadliwych produktów,
• utylizacji,
• monitorowania procesu.

Polisa product recall przydatna będzie dla firm produkcyjnych – w szczególności w branży spożywczej, farmaceutycznej, AGD lub automotive.

Jak reagować na roszczenia z tytułu szkody wyrządzonej przez produkt? 

W przypadku roszczenia z tytułu szkody wyrządzonej przez produkt jako przedsiębiorca:

• zidentyfikuj wadliwy produkt,
• odseparuj partię zawierającą wadliwe wyroby,
• zabezpiecz i zbierz dokumentację (nr partii/LOT, zdjęcia, protokół, dowody szkody),
• zgłoś zdarzenie ubezpieczycielowi.

Kiedy zaangażować brokera? – Najlepiej do razu, pomoże w razie wątpliwości co do zgłoszenia szkody, ale i całego procesu likwidacji szkody.

Odpowiedzialność za produkt w branżach

Odpowiedzialność cywilna za produkt dotyczy każdej działalności gospodarczej producenta, importera czy dostawcy produktów. Rekomenduje je się także dystrybutorom/firmom handlowym, u których identyfikacja producenta bywa utrudniona — gdy nie da się go ustalić, odpowiedzialność może spaść na dystrybutora.

Odpowiedzialność za produkt w branży spożywczej

W branży spożywczej polisa zadziała m.in., gdy w produktach zostanie stwierdzone przekroczenie dopuszczalnego poziomu danej substancji chemicznej.

• Przykładowo w lipcu 2023 r. Główny Inspektor Sanitarny poinformował o wycofaniu kilku partii konserw rybnych z powodu przekroczenia dopuszczalnego poziomu histaminy. Firma musiała usunąć produkty ze sklepów i poddać je utylizacji.

Ubezpieczenie OC za produkt razem z product recall pokryłoby w tym przypadku roszczenia osób trzecich (gdyby doszło do zatruć itd.), oraz koszty wycofania produktu jak i jego utylizacji. 

Odpowiedzialność za produkt w branży medycznej

W branży medycznej polisa zadziała np. wtedy, gdy w leku zostanie wykryte ciało obce.

• W sierpniu 2024 r. Główny Inspektor Farmaceutyczny wydał komunikat o obecności kawałka oraz drobinek szkła w fiolce z produktem leczniczym do wstrzykiwań i infuzji.

W przypadku wystąpienia szkody po podaniu leku razem z kawałkiem szkła, polisa OC za produkt pokryłaby m.in. koszty leczenia, ewentualnej rehabilitacji.

Odpowiedzialność za produkt w branży budowlanej

Budownictwo to branża, w której jakoś jedno produktu może wywołać wielkie straty – przykładowo wadliwie wykonane płyty izolacyjne czy okładziny elewacyjne potrafią wymusić demontaż w wielu obiektach, generując kosztowne naprawy.

• W 2019 r. UOKiK nałożył na olsztyńską spółkę Yetico 50 mln zł kary za wprowadzanie konsumentów w błąd co do parametrów styropianu, co skutkowało koniecznością wymiany wadliwej izolacji (źródło: gazeta wyborcza).

Odpowiedzialność za produkt w branży automotive

W automotive jedna wadliwa seria potrafi wygenerować ogromne straty — zwłaszcza gdy ten sam komponent trafia do wielu modeli i serii samochodów.

• Japońska Takata ogłosiła bankructwo po ujawnieniu, że wadliwe poduszki powietrzne narażone na długotrwałe wysokie temperatury i wilgoć mogły eksplodować (źródło: gazeta wyborcza).

Polisa OC za produkt pokryłaby roszczenia poszkodowanych (leczenie, zadośćuczynienie, utracone dochody) i koszty obrony prawnej za szkody spowodowane eksplodującymi poduszkami – do wysokości sumy gwarancyjnej. Product recall sfinansowałaby globalną akcję wycofania/wymiany poduszek powietrznych.

FAQ – Czy OC za produkt pokryje mi koszt wymiany wadliwego materiału?

Standardowe ubezpieczenie OC za produkt nie pokryje kosztu wymiany wadliwego materiału. Rozszerzając zakres odpowiednią klauzulą, można dodać koszty wymiany wadliwego produktu, są to m.in. koszty powiadomienia, nadgodzin pracowników, transportu, składowania, poddania produktu badaniom, sortowania, przepakowania, a także zniszczenia produktów. Natomiast z zakresu wyłączony jest sam koszt zamiany wadliwego produktu na wolny od wad.